Een moeder strompelt door een zwartgeblakerd duingebied. Moeizaam trekt ze een bolderkar waarin haar zevenjarige dochtertje zit achter zich aan. Er heerst een naargeestige sfeer: ‘De lucht is stil, leeg en strakblauw (…). De vogels zijn allang vertrokken. Zelfs de insecten zijn weg. De beesten weten alles eerder. Dit is het welbekende vacuüm, de stilte voor de storm, het moment voordat de bom valt.’ (p. 11) Aan het begin van de korte roman De weg naar zee (2013) van Elke Geurts weet de lezer al dat er iets akeligs staat te gebeuren.

Het verhaal gaat over Tessa, een vrouw van begin veertig. Ze  is samen met haar vriendin Gina en hun beider dochtertjes een weekje op vakantie. Ze huren een huisje in de duinen. Het is prachtig weer; af en toe horen ze het geluid van een helikopter die de bosbranden bestrijdt. De levens van de vriendinnen lopen parallel, maar Tessa vindt dat Gina in alle opzichten succesvoller is: ze is slanker, ze is nog getrouwd, en haar dochtertje Milja is – in tegenstelling tot Tessa’s eigen dochtertje Summer – perfect. Tessa is teleurgesteld in zichzelf, en zelfs haar eigen mini-me is ‘mislukt’.

 
Summer heeft het syndroom van Down. Tessa kan dit niet accepteren. Ze doet verwoede pogingen om Summer ‘normaal’ te laten zijn: ze oefenen extra veel met taal en rekenen, zodat het niet zal opvallen dat Summer hier moeite mee heeft. Tessa maakt zichzelf wijs dat Summer in het verkeerde lichaam is geboren. Cosmetische chirurgie, zodat Summers ogen ‘normaler’ gaan staan en haar tong niet uit haar mond hangt, is daarom voor Tessa een logische stap.

Summer is een lief en naïef meisje. Wanneer ze bijvoorbeeld hoort dat haar vriendinnetje Milja na de zomervakantie naar de zogenoemde ‘plusklas’ gaat, vraagt ze aan haar moeder of dat er voor haar ook in zit. Tessa antwoordt onomwonden: ‘Jij zou naar de minklas gaan als die er was. Jij bent dit jaar blijven zitten, hè? Jij begrijpt de stof van groep drie nog steeds niet. Je kunt wel lezen, maar je snapt niet wat er staat.’ Tessa is hard, net zo hard als ze voor zichzelf is.

Tijdens de vakantie wordt de sfeer tussen de vriendinnen steeds broeieriger. Tessa besluit er tussenuit te knijpen, en gaat op weg naar zee. Maar ze raakt het spoor bijster, letterlijk en figuurlijk. Lange tijd doet Tessa of er niets aan de hand is en houdt ze de moed erin. De lezer voelt de beklemmende sfeer en weet dat het langzaam maar zeker misgaat. Een heftige, psychotische scène volgt.

De weg naar zee laat je nadenken over het ouderschap, het streven naar perfectie, de maakbaarheid van het leven. Elke Geurts weet met haar subtiele woordkeuze de juiste snaar te raken. Hoewel Tessa’s opvatting over haar dochter schokkend is, is het wel begrijpelijk: haar omgeving verwacht van haar dat zij en haar dochter normaal zijn,  perfect zelfs. Tessa worstelt met haar gevoel van teleurstelling die haar moederliefde dwarszit. Ik vind De weg naar zee een knappe, huiveringwekkende roman. Het verhaal van Tessa en Summer is hartverscheurend en nodigt uit tot discussie.