Judith Koelemeijer (1967) is alom geprezen als schrijfster van literaire non-fictie. Met haar debuut Het zwijgen van Maria Zachea (2001) liet Koelemeijer zien dat waargebeurde verhalen zich goed lenen om als roman gepresenteerd te worden. Literaire non-fictie is namelijk een vorm van journalistiek waarbij gebruik gemaakt wordt van literaire stijlmiddelen. Men weet de lezer te boeien en vast te houden door plots, personages en verhaaltechnieken. De schrijver documenteert zich grondig, bedenkt een scherpe (en soms verrassende) invalshoek en toont empathie met zijn onderwerp. Van de familiegeschiedenis die Koelemeijer schreef werden 280.000 exemplaren verkocht. Haar tweede boek, Anna Boom (2008), werd eveneens een bestseller. Andere grote namen binnen dit genre zijn Frank Westerman en Jan Brokken.

Koelemeijers derde boek is opnieuw literaire non-fictie. Daarnaast is het dit keer ook autobiografisch: in de zomer van 1985 vierde de schrijfster met vijf vriendinnen vakantie op de Griekse eilanden. Ze hadden net eindexamen gedaan en het leven lachte hen tegemoet. Maar de laatste nacht slaat het noodlot toe. Eén van hen, Annette, komt bij een ongeluk om het leven. In Hemelvaart ontrafelt Koelemeijer dit dramatische verhaal uit haar jeugd.

‘Ze was mijn vriendin, Annette. Nu ik weer veel aan haar denk, verbaast het me hoe ze nog leeft in mijn gedachten. (…) Annette zal altijd twintig blijven. Elk jaar voert me verder weg van wie zij was, van wie wij toen waren. Toch keer ik telkens bij haar terug. Er is die nacht iets kapotgegaan wat ik nooit heb kunnen helen, al zou ik nog steeds niet kunnen zeggen wat er precies verloren ging. In al die tijd zijn er geen antwoorden gekomen, alleen maar meer vragen.’

Koelemeijer probeert vijfentwintig jaar later duidelijkheid te krijgen over wat er die fatale nacht gebeurde. De schrijfster gaat terug naar de vakantie-eilanden om te zoeken in officiële documenten over de toedracht en de juridische afhandeling van het ongeluk. In Nederland zoekt ze haar vroegere vriendinnen op en spreekt ze met de ouders en broer van Annette. Ook legt ze contact met de Griek Nikos en met de Duitse jongen die betrokken was bij het ongeluk. Verder leest ze in Annettes dagboeken om te ontdekken wie zij was. Waarom schreef ze tijdens haar vakantie: ‘Ik wil hier blijven. Oud worden, sterven en vooral leven. Ik wil níet naar Holland.’ Het lijkt wel een vooruitwijzing…

Het verhaal gaat over Koelemeijers vriendschap met Annette. Maar ook over de schuldvraag, de reden van het ongeluk. Gaandeweg ontdekt de schrijfster dat het geheugen zich grillig gedraagt. De herinneringen aan het ongeluk zijn niet eenduidig. Alle betrokkenen hebben hun eigen gekleurde versie van de werkelijkheid.

Het is een indrukwekkend boek. Je merkt dat het verhaal verteld móet worden. ‘Het verleden trekt en roept,’ schrijft Koelemeijer. Eén ding is al snel duidelijk: haar leven was anders verlopen als Annette was blijven leven. Dat geldt ook voor andere personen die in het boek aan het woord komen. Het is een pijnlijke geschiedenis. Toch heeft Koelemeijer met Hemelvaart een mooi boek geschreven. Een paradox zou je denken, maar ik zie het als bewijs dat de schrijfster het genre literaire non-fictie als geen ander beheerst.