Het woord kenau heeft een negatieve connotatie, het betekent zoiets als ‘bazige vrouw’ of ‘manwijf’. De etymologie van dit woord heeft alles te maken met de historische figuur Kenau Simonsdochter Hasselaer. In deze roman van Tessa de Loo wordt een roemruchte periode uit het leven van Kenau verteld. Volgens de overlevering voerde deze doortastende dame tijdens het Beleg van Haarlem (1572-1573)  een groep van 300 vrouwen aan die op vernuftige wijze de vijand dwars zat. Kenau was geen bazige vrouw, maar een koene strijdster!

In een even toegankelijk als meeslepend proza weet Tessa de Loo de Tachtigjarige Oorlog tot leven te wekken. Don Frederik, zoon van de gevreesde hertog van Alva, belegerde maandenlang de stad Haarlem. De burgers boden weerstand, uit angst voor de onbetrouwbaarheid en wreedheid van de Spanjaarden (wat Zutphen en Naarden eerder ondervonden hadden). Het moedige verzet van de Haarlemmers werd geïnspireerd door Willem van Oranje, die De Opstand tegen de Spaanse koning Filips II aanvoerde.

Ik vind deze periode uit de vaderlandse geschiedenis altijd erg interessant. Als zeventienjarige schreef ik al eens een werkstuk over de IJzeren Hertog en ieder jaar vier ik op 3 oktober Leidens Ontzet. Een roman over het Beleg van Haarlem sprak mij dan ook zeker aan. Omdat er sprake is van een auctoriale vertelsituatie, lezen we niet alleen over Kenau’s doen en laten, maar kijken we ook mee met de Spaanse bevelhebber Don Frederik. Je maakt als het ware de strategische oorlogsvoering van dichtbij mee. En dat was heel wat gecompliceerder dan dat het achteraf soms lijkt.

Tessa de Loo schreef dit boek op basis van de film Kenau die in februari 2014 in première zal gaan (waarvan de hoofdrollen worden vertolkt door Monic Hendrickx en Barry Atsema). Een ongebruikelijke volgorde: meestal is er eerst een boek en vervolgens wordt dat verfilmd. Nu was het filmscenario het uitgangspunt, en dat kun je merken. Aan de historische feiten is heel wat romantiek en drama toegevoegd: Kenau krijgt een bijzondere band met burgemeester Wigbolt Ripperda. Geertruide, de jongste dochter van Kenau, neemt deel aan de beeldenstorm en wordt opgepakt met alle gevolgen van dien. Ook speelt de moeizame relatie tussen Kenau en haar oudste dochter Cathelijne een belangrijke rol. Het boek leest dus als een spectaculaire film!

De Loo’s thematiek waarin sterke personen en hun onderlinge relaties centraal staan, is duidelijk te herkennen in dit boek. Wanneer je daarvan houdt én van geschiedenis die op een aantrekkelijke manier gebracht wordt, is dit boek echt iets voor jou. Aan het begin van Kenau had ik behoefte aan harde feiten en zocht ik na of deze vrouw inderdaad moeder van twee dochters was en omgang had met Ripperda. Later wilde ik gewoon weten hoe het verhaal afloopt: houdt Haarlem stand en wat is Kenau’s rol hierin?