Tags: P.F. Thomése

Recensie | P.F. Thomése — De onderwaterzwemmer

Soms vergeet ik heel even wat écht goede literatuur is. Niet dat ik doorgaans zoveel ‘troep’ lees hoor (ik selecteer nauwkeurig), maar het gebeurt niet vaak dat je na enkele pagina’s al weet dat je met een uitzonderlijk goed boek te maken hebt. Zo eentje die je bijblijft, waarvan je hoopt dat je hem in de toekomst nog ‘ns zal lezen zodat je er meer van begrijpt. De onderwaterzwemmer (2015) van P.F. Thomése is zo’n boek. Ik bleef maar mooie passages onderstrepen!

‘Dat is overleven: je wordt een ander. Jij sterft, het is die ander die van het ongeluk wegloopt.’ (p. 237)

Het boek bestaat uit drie delen die heel verschillend van toon zijn, maar telkens is het zulk sterk proza! Heel indrukwekkend. De focalisatie ligt bij Tin van Heel, die in deel 1 nog maar een jongen van 14 jaar is. Het is 1944, samen met zijn vader zwemt hij ’s nachts de rivier over om in bevrijd gebied terecht te komen. Maar de jongen komt alleen aan de overkant aan. Terwijl het langzaam dag wordt, zit hij in de uiterwaard te wachten op zijn vader die nergens te bekennen is. Paniek en ongeloof komen in Tin op: wat moet hij doen? Als hij hulp krijgt van de dorpsbewoners en weer naar huis teruggebracht wordt, bevestigt Tin daarmee in zijn beleving de verdwijning van zijn vader. Thomése weet de verlammende gemoedstoestand van Tin heel goed onder woorden te brengen. Onderstaand filmpje, waarin de schrijver het begin van het boek voorleest, illustreert het gevoelige, bijna poëtische eerste deel van De onderwaterzwemmer.

Het tweede deel speelt zich dertig jaar later af. Samen met zijn vrouw Vic reist Tin – min of meer tegen zijn zin in – af naar Afrika, om daar Salif, een Foster Parents-kind, te bezoeken. Het hele avontuur valt Tin vanaf het begin tegen. Daarnaast brengt de reis bij Tin, onbedoeld en onverwacht, herinneringen aan zijn verdwenen vader terug waarbij schuldgevoel de boventoon voert. Het stel krijgt te maken met alle clichés de je je kunt voorstellen bij zo’n reis, op het naïeve af. Komische kost voor de lezer, totdat het verhaal ineens heel spannend wordt: er vindt een ingrijpende gebeurtenis plaats. Opnieuw blijkt dat Tin niet de regie over zijn eigen leven voert.

Weer dertig jaar later, in 2004, komen we Tin in een heel andere hoedanigheid tegen. In dit derde deel is hij een man van 74 en ligt hij te creperen in een ziekenhuis op Cuba. Dezelfde Tin, in een heel andere levensfase. Opnieuw heeft hij te maken met schuldgevoelens: zijn dochter heeft hem de noodlottige reis naar Afrika nooit vergeven. Dit derde deel is minder verhalend geschreven dan deel 2, eerder gelaten en nuchter (realistisch).


Zoals ik eerder schreef is dit zo’n boek dat je eigenlijk moet herlezen om de verschillende thema’s en motieven die erin opgesloten liggen te ontdekken. Verlies en afwezigheid, schuldgevoel en angst: het speelt allemaal een rol in De onderwaterzwemmer. Thomése geeft de lezer boeiende inzichten doordat hij zo dicht bij Tins gevoelsleven blijft. En dat in een overweldigend mooie stijl. Ik zeg: lees dit boek!

PS De onderwaterzwemmer is nauwelijks te vergelijken met Thoméses avontuurlijke verhalen met J.Kessels, waarover ik eerder schreef dat ze hilarisch en vunzig zijn. Eén ding hebben deze boeken wel gemeen: ze zijn zeer goed geschreven. Thomése is van alle markten thuis.

Leesfragmenten en voorpublicaties #10

Uitgevers en boekhandelaren laten de lezer graag kennismaken met nieuwe boeken. En wat is nu de beste manier om een publicatie aan te prijzen? Inderdaad, met de inhoud. Op internet zijn dan ook heel wat leesfragmenten en zogenoemde voorpublicaties te vinden. Zo kun je – vaak nog voor verschijnen – een indruk krijgen van het boek.

Mijn tips:

  • Begin mei verscheen de roman Rose waarin Rosita Steenbeek het levensverhaal van haar Joodse grootmoeder  vertelt. Nieuwsgierig? Lees dan hier alvast een fragment.

  • Na het succesvolle Grip (2011) verschijnt nu het nieuwe boek van Stephan Enter: Compassie. Op de website van Athenaeum Boekhandel kun je het begin lezen.

  • De onderwaterzwemmer, de nieuwe roman van P.F. Thomése, bestaat uit drie delen. Het eerste hoofdstuk van het poëtische, huiveringwekkende begin staat op de website van de auteur.

  • Ik las Jannies leeservaring van Het relaas van Solle en wist meteen: dat boek wil ik ook lezen! De eerste 21 pagina’s van Andreas Oosthoeks roman zijn hier alvast te lezen.

Zit er een titel tussen die jouw aandacht trekt? Of kun je me een andere recente roman aanraden?

Najaarbrochures 2014

Je had het nog van me te goed: het overzicht van de aanbiedingsbrochures van literaire uitgeverijen! Het boekseizoen is begin augustus van start gegaan, en daar horen nieuwe brochures bij. Van welke auteur verschijnt binnenkort een nieuw boek? En welke titel mag je absoluut niet missen? Je vindt het in deze brochures!

I-tried-to-get-to-sleep

Hierbij de links naar de online versies van de brochures:

Nederlanse literatuur is mijn ‘aandachtsveld’, dus bij het doorbladeren focus ik me op auteurs uit Nederland of Vlaanderen. Wat verschijnt er een hoop moois! Ik kijk uit naar het nieuwe werk van Deniz Kuypers dat deze maand bij Ambo|Anthos verschijnt. Bij dezelfde uitgeverij wordt in januari een nieuwe roman van Auke Hulst verwacht. Nog deze maand verschijnt bij de Arbeiderspers nieuw werk van Christiaan Weijts (De linkshandigen) en Naomi Rebekka Boekwijt (Hoogvlakte). Uitgeverij Querido brengt de laatste voltooide roman van Bernlef uit. Ook las ik bij deze uitgeverij over een aangrijpende familiegeschiedenis geschreven door Jaap Cohen. Een non-fictie titel die mijn aandacht trekt is een boek van Reggie Baay over de geschiedenis van de slavernij in Nederlands-Indië (januari bij Athenaeum).

Uitgeverij Atlas Contact maakte me dit najaar al blij met  de nieuwe romans van Jeroen Brouwers, Hanna Bervoets en Adriaan van Dis, maar er zit nog meer moois aan te komen: de nieuwe roman van P.F. Thomése, De onderwaterzwemmer, wordt alvast aangekondigd én in het voorjaar kunnen we het langverwachte boek van Maarten ’t Hart over zijn moeder tegemoet zien. Verder hebben de debuutromans  van Roelof ter Napel en Roanne van Voorst hebben mijn aandacht.

Bij De Bezige Bij verschijnt in januari Liefde bij wijze van spreken, een nieuwe roman van Yves Petry en ook Ernest van der Kwast komt met nieuw werk: IJsmakers. Van Hafid Bouazza wordt bij Prometheus een boek aangekondigd met de titel Vrede is de nacht. Ook verschijnt er werk van onder anderen Marja Pruis, Herman Brusselmans (uiteraard!) en Joris van Casteren. De uitgeverij scoorde dit najaar al met het nieuwe boek van Griet Op de Beeck, Kom hier dat ik u kus. Qua poëzie kunnen we ons verheugen op bundels van Lévi Weemoedt, Toon Tellegen en Ingmar Heytze. Ik heb de komende maanden niets te klagen!

Naar welke (nog te verschijnen) boeken kijk jij uit?

Recensies door Inge

 

Hieronder vind je een alfabetisch overzicht van alle boeken die ik op dit blog besproken heb. De teksten zijn van mijn hand, tenzij anders vermeld (bijvoorbeeld citaten of blurb). De recensies moeten opgevat worden als persoonlijke leeservaringen. Het maakt niet uit of ik een boek gekregen, geleend of zelf gekocht heb: ik geef mijn oprechte mening.

A
Ilse Akkermans — Bestemming Soerabaja (2014)
Yasmine Allas — De onvoltooide (2013)
Karin Amatmoekrim — De man van veel (2013)

B
Gerbrand Bakker — Boven is het stil (2006)
Abdelkader Benali — De stem van mijn moeder (2009)
Walter van den Berg — Van dode mannen win je niet (2013)
Bernlief — Wit geld (2014)
Naomi Rebekka Boekwijt — Hoogvlakte (2014)
Wanda Bommer — De bijvangst (2014)
Marlies Brenters — Overzee (2015)
Martin Bril — Het geluk dat gezin heet (2013)
Pauline Broekema — Het Boschhuis (2014)
Jan Brokken — De vergelding (2013)

C
Joris van Casteren — Zeg mijn lezers dat ik doorschrijf (2006)
Louis Couperus — Eline Vere (1889)
Louis Couperus — Van oude mensen, de dingen, die voorbijgaan (1906)

D
Adriaan van Dis — Tikkop (2010)
Owen Donkers — IJsbrood (2013)

E
Anna Enquist — De verdovers (2011)

F

G
Elke Geurts — De weg naar zee (2013)
Wouter Godijn — Hoe ik een beroemde Nederlander werd (2013)
Anne-Gine Goemans — Glijvlucht (2011)
Arnon Grunberg — Tirza (2008)
Arnon Grunberg — Huid en haar (2010)
Frank Gunning — Meisje van glas (2014)

H
Hella S. Haasse — Heren van de thee (1992)
Maarten ’t Hart — Magdalena (2015)
Thomas Heerma van Voss — Stern (2013)
Toine Heijmans — Op zee (2011)
Toine Heijmans — Pristina (2014)
Hanneke Hendrix — De dyslectische hartenclub (2014)
Ingmar Heytze — Reisoefeningen (2013)
Auke Hulst — Kinderen van het ruige land (2012)

I

J
Arthur Japin — Maar buiten is het feest (2012)
Oek de Jong — Pier en oceaan (2012)
Pia de Jong — Lange dagen (2008)

K
Eva Kelder — Het leek stiller dan het was (2014)
Yvonne Keuls — Koningin van de nacht (2014)
Corine Kisling — Het badhuis (2013)
Judith Koelemeijer — Hemelvaart (2013)
Auke Kok — De eenzaamste vrouw van Amsterdam (2014)
Guus Kuijer — De bijbel voor ongelovigen (2012)
Guus Kuijer — De bijbel voor ongelovigen. De uittocht en de intocht (2013)
Sjoerd Kuyper — Hotel De Grote L (2014)
Deniz Kuypers — Dagen zonder Dulci (2013)
Ernest van der Kwast — Mama Tandoori (2010)

L
Joke van Leeuwen — Feest van het begin (2012)
Sander van Leeuwen — Liever geen applaus voor ik leef (2015)
Ted van Lieshout — Mijn meneer (2012)
Tomas Lieske — Door de waterspiegel (2014)
Tessa de Loo — Kenau (2013)
Jannah Loontjens — Misschien wel niet (2014)

M
Alma Mathijsen — De grote goede dingen (2014)
Myrthe van der Meer — PAAZ (2012)
Mariët Meester — Hollands Siberië (2014)
Victor Meijer — Snoepreis (2013)
Margriet de Moor — Mélodie d’amour (2013)
Erwin Mortier — Gestameld liedboek. Moedergetijden (2011)
Charlotte Mutsaers — Koetsier Herfst (2008)

N

O
Christine Otten — Rafaël (2014)

P

Q

R
Jaap Robben — Birk (2014)

S

Ida Simons — In memoriam Mizzi (1956)
Ida Simons — Een dwaze maagd (1959)
Pauline Slot — De hond als medemens (2014)
Susan Smit — Gisèle (2013)
Gerardo Soto y Koelemeijer — De gestolen kinderen (2013)
F. Springer — Met stille trom (2012)
Rinus Spruit — Een dag om aan de balk te spijkeren (2013)

T
Peter Terrin — Post mortem (2012)
P.F. Thomése — Het bamischandaal (2012)
Franca Treur: De woongroep (2014)
Elfie Tromp — Goeroe (2013)

U

V
Dimitri Verhulst — De laatkomer (2013)
Carlijn Vis – Vrij spel (2012)

W
Bert Wagendorp — Ventoux (2013)
Christiaan Weijts — De linkshandigen (2014)
Frank Westerman — Stikvallei (2013)
Aukelien Weverling — Het land (2013)
Jolande Withuis — Juliana’s vergeten oorlog (2014)
Maartje Wortel — IJstijd (2014)

X

Y

Z
Annejet van der Zijl — Moord in de Bloedstraat (2013)