Det vierde deel van Guus Kuijers’ De bijbel voor ongelovigen (2015) is verschenen! In dit deel wordt het Bijbelboek 2 Samuël en een deel van het boek Koningen naverteld. In het vorige deel lazen we hoe David de macht greep en Saul van de troon stootte. Nu is deze koning oud geworden, hij heeft vele zonen en dochters gekregen. Eén van die zoons is de bloedmooie, langharige Absalom. Kuijer vertelt hoe deze man op zoek gaat naar vijanden van het huis David: zijn zus Tamar is verkracht, maar door wie? Dat moet iemand zijn die het slecht voor heeft met de koning. Hij start een groot onderzoek en komt zodoende steeds meer te weten over z’n vader, de koning. Absalom kon niet bevroeden dat hij hierdoor enige tijd verbannen wordt door David en uiteindelijk een opstand tegen de koning zal leiden. En die lange haren had hij ook beter af kunnen knippen…

Al lezend over koning David en zijn rijk moest ik soms aan de serie Game of Thrones denken: de strijd om de macht gaat gepaard met oorlogen, wraak en overspel. Verschillende ‘huizen’ (stammen) bevechten elkaar sinds mensenheugenis, de alleenheerschappij is altijd in gevaar. Aan het hof spelen invloedrijke raadgevers een belangrijke rol. De namen vliegen je om de oren! Toch vond ik dat er maar weinig spanning in dit eerste verhaal uit deel 4 van De bijbel voor ongelovigen zit. Misschien omdat ik de afloop al kende? Hoewel, als kind vond ik die strijd om de troon ook al saai. Helaas brengt Kuijer – in tegenstelling tot zijn eerdere hervertellingen – weinig humor in het verhaal.

In het tweede gedeelte van het boek is Abigail, één van Davids vrouwen, aan het woord. Zij vertelt hoe David – ‘een man naar Gods hart’ zo staat er in de Bijbel, ‘Gods lieveling’ schrijft Kuijer – grote zonde begaat door zijn gevoelens en verlangens voor Batseba niet te kunnen onderdrukken. Opnieuw valt er maar weinig te lachen. Gelukkig weeft de schrijver er her en der wat wijsheden doorheen. En hij drukt ons met de neus op de feiten; zo zegt de vertelster:

“Ik vroeg me af hoe vaak in de geschiedenis Gods naam was misbruikt om er de meest gruwelijke misdaden mee goed te praten. Of belangrijker nog: hoe vaak ging dat in de toekomst nog gebeuren?” (p. 140)

Daarna komt er opnieuw een belangrijk personage aan het woord: Jerobeam. Kuijer geeft hem een onwaarschijnlijk lang leven en laat hem zodoende vele verhalen vertellen over de regeerperiode van Salomo en de splitsing van het rijk. Voor wie opgegroeid is met de Bijbel komen sommige geschiedenissen bekend voor, maar door de frisse blik van de auteur wordt er wel nieuw licht op geworpen.

Het proza van Kuijer is aangenaam, je merkt dat hij het heerlijk vindt om de verhalen opnieuw te vertellen. Ook zet de schrijver je zo nu en dan aan het denken door een mooie opmerking. Hiervan nog twee voorbeelden:

“Het waren woorden waarmee ons land voorgoed in tweeën werd gebroken, zo sterk, zo vernietigend kunnen woorden zijn. We zijn een volk van woorden en we weten allang dat we met woorden voorzichtig moeten zijn en toch gaat het soms grondig  mis. Soms valt het woord als een sneeuwvlok, soms valt het als  een steen, je weet het niet van tevoren, je moet altijd goed uitkijken waar je staat want voor je het weet word je zwaar getroffen.” (p. 217)

En:

“Ik voelde dat dit het probleem van de toekomst zou worden: dat vroomheid werd verward met wreedheid, ‘de vreze Gods’ met onbarmhartigheid.” (p. 256)

Stof tot nadenken, toch? Deel 4 van De bijbel voor ongelovigen is meer van hetzelfde, maar absoluut de moeite waard. Ook al miste ik Kuijers spitsvondigheid, het was toch een fijn boek. Op naar deel 5!