Schrijver Abdelkader Benali wordt gezien als een belangrijke vertegenwoordiger van de migrantenliteratuur. Zijn roman Bruiloft aan zee (1996) vond ik erg sterk: Benali spot met clichés, speelt met de taal en vertelt bovendien een goed verhaal. Ik verwachtte dan ook veel van zijn recentere boek De stem van mijn moeder (2009), waarin hetzelfde thema een rol speelt. Het boek gaat over een succesvolle fotograaf die op een dag gebeld wordt door zijn vader. Hij vraagt zijn zoon het familiealbum te zoeken: de zieke, zwijgzame moeder wil het graag zien. De ouders van de fotograaf zijn Marokkaanse migranten in Nederland. Tijdens een familiebezoek in Marokko, toen de fotograaf nog een klein kind was, heeft zich een drama voltrokken. Het familiealbum zorgt ervoor dat de moeder gaat spreken en zo een geheim onthult waardoor de fotograaf zijn vader met andere ogen gaat zien.

Het verhaal wordt onderbroken door dagboekfragmenten die in het verleden spelen. Al snel kom je erachter dat het aantekeningen zijn van het tweelingbroertje van de fotograaf, geschreven tijdens de reis naar Marokko in hun jeugd. Deze jongen is na de zomervakantie niet teruggekeerd naar Nederland. Ik vond dit reisverslag nog het aantrekkelijkst van het hele boek, deze kinderlijke, associatieve teksten. Andere passages, waarin de fotograaf op de set twijfelt of hij de telefoon wel of niet moet aannemen, konden me in het geheel niet boeien.

En dan speelt er nóg een kwestie: Eva Soares, de moeder van zijn kinderen (een tweeling), bestookt de fotograaf al jaren met e-mails, ook al heeft hij vanaf de zwangerschap nooit meer iets van zich laten horen. Die verhaallijn is er ingestopt enkel en alleen om uit te leggen waarom de fotograaf geen vaderrol op zich kan nemen. Want dáár draait het boek eigenlijk om: de vader-zoonrelatie staat onder druk. Het tweelingbroertje is namelijk slachtoffer geworden van een verzonnen verhaal dat over de vader wordt verteld. Doordat het fotoalbum onder het stof vandaan wordt gehaald, komt ook de waarheid boven tafel.

Ik vind het jammer dat Benali het verhaal zo gekunsteld in elkaar heeft gezet. Wat mij betreft had hij meer mogen schrijven vanuit zijn hart, zonder na te denken over een interessant plot of mooie metaforen. Jammer, want migrantenliteratuur is doorgaans een boeiende tak van de Nederlandse literatuur.