Recensie | Thomas Heerma van Voss — Stern
Al jong wist Hugo Stern, hoofdpersoon uit de roman Stern (2013) van Thomas Heerma van Voss, dat hij weg zou gaan uit het ingedutte dorp waar hij was geboren. ‘Voor Hugo wat vertrekken geen droom, het was noodzaak. Het voelde alsof hij stukje bij beetje bezig was te stikken, daar in St. Michielsgestel.’ Wonen en werken in Amsterdam, dat was het ideaal. Maar eerst zou Hugo Stern zijn vleugels uitslaan: in ‘swinging London’ wilde hij ervaringen opdoen waar hij zijn hele leven op zou kunnen terugvallen.
De ambitieuze Stern raakt gedessillusioneerd in Londen. Hij vindt nauwelijk aansluiting bij de studenten en beleeft weinig gedenkwaardigs. Iedereen in London blijkt al een bestaan te hebben opgebouwd, en Stern kan zich er niet tussen wurmen. Alleen John, een Koreaanse jongen, laat zich door Stern op sleeptouw nemen. De ‘vriendschap’ is geen lang leven beschoren. Nadat de Koreaan is teruggekeerd naar zijn thuisland, blijven Sterns brieven aan hem onbeantwoord.
Hugo Stern roept compassie op. Hij wil graag succesvol zijn, maar vindt dat hij tekortschiet. Aanvankelijk richt hij zijn leven aangenaam in. Hij trouwt met Merel, en samen adopteren ze een zoon, Bram. Als leerkracht van groep 4 weet hij zijn leven betekenis te geven. Totdat hij met prepensioen wordt gestuurd. ‘De balans is opgemaakt, Stern wordt overbodig verklaard. Wat heeft hij verkeerd gedaan, op welke momenten liet hij het afweten?’ Arme Stern, hij doet niets fout, hij is hooguit wat ouderwets. Maar Stern kan dit niet inzien. Hij raakt het overzicht kwijt. Wanneer zijn achttienjarige zoon Bram aankondigt om na diens eindexamen op reis te gaan naar zijn geboorteland Korea, weet Stern zeker dat hij in alle opzichten heeft gefaald.
Er is geen plaats waar hij heen kan vluchten, er komt geen wending die zijn leven nog door elkaar zal schudden, hij krijgt geen hartaanval. Hij loopt over straat, een afgedankte vader op weg naar huis, dat is alles.
In het boek lopen heden en verleden door elkaar. Thomas Heerma van Voss schets in een heldere stijl een uitvoerig beeld van Stern en hoe zijn leven voortkabbelt. Sommige passages waren wat traag (vooral de Londense periode). Andere taferelen waren prachtig verwoord, en de tragiek van Sterns leven was voelbaar. Ik denk daarbij vooral aan het begin van het boek, de symbolische scène waarin Bram en Stern samen bowlen. En het verbijsterende einde, waaruit blijkt dat niet alleen de vader de zoon niet kent, maar ook andersom. De vraag rijst: wat moeten we met de introverte Stern? Met medelijden op hem neerzien? Of er lering uit trekken? Eén ding is zeker: Stern brengt wat teweeg en daarmee is Stern een geslaagde roman.
Dit boek kreeg ik cadeau van de makers van de Lees dit boek-app en ik heb het digitaal gelezen (lees mijn ervaring hier). In de Lees dit boek-app voor iPhone en iPad kun je gratis een leesfragment (de eerste vier hoofdstukken) van Stern vinden. Bovendien is het e-boek – zo lang het in de app staat – met korting te koop. Je kunt het e-boek Stern voor maar € 9,99 aanschaffen in de iBookstore.
4 comments