Overzee (2015) is de debuutroman van Marlies Brenters, geïnspireerd op haar ervaringen als expatkind op Curaçao. Nederlanders in den vreemde, dat vind ik altijd ontzettend interessant. Ik lees graag Nederlands-Indische literatuur, zoals bijvoorbeeld Rubber (1931) van Madelon Székely-Lulofs of Heren van de thee (1992) van Hella S. Haasse (lees hier mijn recensie). En de boeken van schrijver en diplomaat F. Springer zijn stuk voor stuk de moeite waard, met name Bandoeng-Bandung (1993).

Dit keer een roman over Nederlanders op Curaçao dus. Het vertelperspectief ligt bij de Nederlandse Stella, die als kind de bevolkingsopstand van 30 mei 1969 meemaakte. Haar vader was destijds een hoge pief bij GlobalOil (lees: Shell). Nu, tientallen jaren later, wil Stella zich bewijzen als onderzoeksjournalist door deze opstand te analyseren. Daarom verblijft ze voor vier weken op het zonnige eiland zodat ze de archieven in kan en betrokkenen kan interviewen. Ze logeert op Sans Souci, een voormalige plantage die door een Nederlands echtpaar uitgebaat wordt als vakantieaccomodatie. We krijgen dus dubbelop te maken met Nederlanders in den vreemde: het verhaal van Stella’s ouders en dat van het Nederlandse echtpaar in het vertellersheden .

Stella gaat voortvarend aan de slag met haar onderzoek. Ze spreekt mensen met verschillende achtergronden om zo een compleet beeld te krijgen. Als lezer krijg je zodoende het één en ander mee over deze historische gebeurtenis op Curaçao (zie staking van trinta di mei). Telkens vraagt Stella zich af wat er veranderd is sinds die tijd. Heeft de opstand zin gehad? Zijn de sociale en politieke omstandigheden verbeterd, met name voor de inheemse bevolking? Hoe is de verhouding tussen blank en zwart nu?

Uitvoerig antwoord op deze vragen krijg je als lezer helaas niet. Er komt een plotwending wanneer Stella gevoelige informatie over haar ouders te horen krijgt. Haar onderzoek verandert in een zoektocht naar een familiegeheim waarin een buitenechtelijk kind voorkomt. Stella wil de onderste steen boven water krijgen en telkens wanneer je als lezer denkt te weten wat er is gebeurd, blijken de feiten anders te liggen. Wat mij betreft was er iets te veel dramatiek in dit verhaal, maar wellicht dat anderen geboeid blijven door Stella’s ontdekkingen. De verhaallijn van het Nederlandse echtpaar en hun vakantiepark is me dan weer te veel Ik vertrek-achtig: mopperende gasten, geldproblemen en moeite in de omgang met de lokale bevolking. Heel cliché dus.

Brenters heeft geprobeerd om een beeld te geven van het heden en verleden van het eiland. In haar Nawoord schrijft ze dat deze roman niet de hele werkelijkheid is, net zomin als er niet één waarheid bestaat over de gebeurtenissen rond 30 mei 1969. Dat lijkt me inderdaad goed om in gedachten te houden bij het lezen. Zowel het beschreven expatleven van Stella’s ouders als dat van het Nederlandse echtpaar in het heden van de roman zijn slechts schetsen van persoonlijke bevindingen.

Wat ik knap vond aan dit boek zijn de sfeerbeschrijvingen van Curaçao zelf. Je waant je al snel op het zonovergoten eiland zelf! Verder leest het makkelijk weg en krijg je terloops ook nog een geschiedenislesje mee.

Nieuwsgierig? Lees hier alvast het eerste hoofdstuk van Overzee.